KORA

KORA, właściwie Olga Aleksandra Sipowicz z domu Ostrowska, primo voto Jackowska. Urodziła się 8 czerwca 1951 roku w Krakowie, zmarła 28 lipca 2018 w Bliżowie. Polska piosenkarka rockowa i autorka tekstów, w latach 1976–2008 wokalistka zespołu Maanam. Uważana za jedną z najbardziej charyzmatycznych i wybitnych postaci w historii polskiego rocka oraz za ikonę polskiego rocka.

OLGA ALEKSANDRA
Sipowicz-Jackowska

Pochodziła z ubogiego domu. Była piątym i najmłodszym dzieckiem Marcina Ostrowskiego i Emilii Ostrowskiej z domu Siarkiewicz, jego drugiej żony. Do 1939 Ostrowski był komendantem Policji Państwowej w Buczaczu. Po agresji ZSRR na Polskę aresztowany przez NKWD zdołał uciec z więzienia i przedostał się do Generalnego Gubernatorstwa. W tym samym czasie jego pierwsza żona i córki zostały deportowane do ZSRR (żona zmarła na zesłaniu).

Rodzice Kory poznali się po II wojnie światowej w Krakowie, gdzie oboje pracowali jako urzędnicy. Gdy Olga miała 4 lata, matka zachorowała na gruźlicę. Ze względu na trudną sytuację materialną rodziców Kora trafiła do domu dziecka prowadzonego przez siostry prezentki w Jordanowie. Spędziła tam 5 lat aż do ukończenia II klasy szkoły podstawowej. Do rodzinnego domu wróciła w 1960 roku tuż po śmierci ojca. W tym czasie padła ofiarą molestowania seksualnego przez katolickiego księdza. Później musiała przenieść się do Jabłonowa Pomorskiego, gdzie przez kolejny rok mieszkała u swojego wujostwa i uczęszczała do szkoły podstawowej w klasie IV. Dalszą edukację w szkole podstawowej i średniej kontynuowała w rodzinnym mieście, aż do złożenia egzaminu dojrzałości w VII Liceum Ogólnokształcącym im. Zofii Nałkowskiej w Krakowie.

Jako nastolatka była silnie związana z krakowskim środowiskiem artystycznym i hippisowskim. Przyjaźniła się z Piotrem Skrzyneckim, Jerzym Beresiem, Wiesławem Dymnym, Krystyną Zachwatowicz czy Piotrem Markiem. To w czasach hippisowskich przyjęła swój pseudonim „Kora”. Tuż po maturze poznała Marka Jackowskiego, muzyka grup Vox Gentis i Anawa, którego poślubiła w grudniu 1971. Przez blisko dwa lata pracowała jako psychoterapeutka w Klinice Psychiatrii Dziecięcej w Krakowie. Sporadycznie występowała wówczas na koncertach nowego zespołu męża, Osjan, któremu akompaniowała na fujarce i z którym koncertowała po Polsce m.in. wspólnie z Donem Cherry.

Na początku kariery Maanamu Kora zadebiutowała również na scenie teatralnej. 7 lipca 1982, na włoskim festiwalu teatralnym Dei Due Mondi w Spoleto, miała miejsce premiera dramatu „Mątwa” (1922) Stanisława Ignacego Witkiewicza prezentowanej przez zespół Teatru Starego w Krakowie. Kora wystąpiła w nim obok m.in. Jerzego Stuhra, Jerzego Bińczyckiego i Ewy Kolasińskiej. Spektakl wystawiano także w Mediolanie.

Po pierwszym zawieszeniu działalności przez Maanam w 1986, Kora nagrała rok później razem z krakowskim zespołem Püdelsi płytę „Bela Pupa”, zawierającą piosenki Piotra Marka, nieżyjącego lidera grupy Düpą. Album ukazał się w 1988.

14 marca 1988 Jackowska wystąpiła na VIII Przeglądzie Piosenki Aktorskiej we Wrocławiu. Na galowym koncercie poświęconym twórczości Agnieszki Osieckiej wykonała piosenki „Okularnicy” i „Kochankowie z ulicy Kamiennej”. Wówczas narodził się pomysł na pierwszą solową płytę wokalistki, z piosenkami Jerzego Wasowskiego i Jeremiego Przybory z Kabaretu Starszych Panów. Rozpoczęte wówczas prace zostały jednak odłożone do 1990.

W 1989 w limitowanym nakładzie ukazał się tomik poezji Kory – Krakowski spleen.

Po drugim zawieszeniu działalności Maanamu w 2008 artystka zaczęła występować pod szyldem Kora. Początkowo koncertowała wraz z większością muzyków ostatniego składu tego zespołu. Obok premierowych nagrań solowych na jej koncertach prezentowane były głównie przeboje Maanamu. W dniach 16–18 lipca 2010 była jedną z gwiazd rockowego Jarocin Festiwal.

W czerwcu 2010 odbyła się premiera jej nowej solowej piosenki „Zabawa w chowanego”, wzbudzającej kontrowersje ze względu na poruszaną w niej tematykę wykorzystywania seksualnego dzieci przez księży. Tekst do niej oparty był na osobistych przeżyciach wokalistki z okresu, gdy miała 10 czy 11 lat. Do utworu powstał jej pierwszy od sześciu lat teledysk. Zdobył on główną nagrodę festiwalu operatorów filmowych Camerimage, czyli Złotą Żabę. Był także nominowany do nagrody Grand Prix festiwalu Yach Film, nagradzającego najlepsze teledyski. Piosenka pojawia się w filmie dokumentalnym Tomasza Sekielskiego „Zabawa w chowanego” (2020). W grudniu zaprezentowała singiel, nagrany przy udziale Stanisława Soyki, „Nigdy nie zamknę drzwi przed Tobą”.

W marcu 2011 roku, z okazji 35 rocznicy debiutu Kory w Maanamie, koncern EMI wydał zremasterowane reedycje wszystkich polskich studyjnych albumów zespołu oraz solowych Kory, a w październiku także tych zagranicznych i kilku kompilacji grupy. W międzyczasie, w czerwcu uczciła 35 lat swojej działalności artystycznej jubileuszowym recitalem podczas festiwalu TOPtrendy. Z tej okazji otrzymała tam nagrodę Bursztynowego Słowika. 31 sierpnia tego samego roku, w 31 rocznicę podpisania Porozumień Sierpniowych, Prezydent RP Bronisław Komorowski odznaczył artystkę Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski jako zasłużonego twórcę kultury.

W październiku 2011 odbyła się premiera singla „Ping pong”, pierwszego zapowiadającego nowy album Kory. Tekst tego utworu był inspirowany wierszem Józefa Kurylaka „Bicie mojego serca” i wzbudził kontrowersje ze względu na poruszaną tematykę walki Boga z szatanem. W listopadzie odbyła się premiera całej płyty Ping pong, która była pierwszym solowym albumem w jej karierze z całkowicie premierowym repertuarem. Kompozytorem większości materiału został gitarzysta Mateusz Waśkiewicz, pracujący z artystką od 2008. Zespół Kory, którego ostateczny skład uformował się w 2010, uzupełnili gitarzysta Krzysztof Skarżyński, weterani „nowej fali” lat 80., basista Marcin Ciempiel i perkusista Artur Hajdasz. Album promowały dodatkowo single „Przepis na szczęście” oraz „Strefa ciszy”. Płyta uzyskała status złotej.

W listopadzie 2012 wydana została dwupłytowa reedycja albumu, zatytułowana „Ping pong − Małe wolności”, wzbogacona o dodatkową płytę z jedenastoma remiksami utworów pochodzących z podstawowej wersji albumu, przygotowanymi przez DJ-ów z całej Europy. W ramach promocji płyty Kora wystąpiła podczas finału tanecznego programu Got to Dance – Tylko taniec, wykonując utwór „Jedno słowo wszystko zmienia” zremiksowany przez Toma Forestera. W 2011, równolegle z nową płytą, ukazała się także nowa, rozszerzona edycja autobiografii Kory pod nowym tytułem „Kora, Kora. A planety szaleją”. We wrześniu 2012 premierę miała niepublikowana piosenka z tekstem Kory do muzyki Marka Jackowskiego, „Zapytaj mnie o to, kochany”, nagrana ostatecznie przez Anię Wyszkoni i promująca jej album Życie jest w porządku. Artystka nominowana była do nagród Telekamery 2012, 2013 i 2015 w kategorii Juror i do nagrody Wiktory 2012 i 2013 w kategorii Osobowość telewizyjna.

11 kwietnia 2014 Kora została odznaczona przez ministra kultury i dziedzictwa narodowego Bogdana Zdrojewskiego Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze – Gloria Artis”, przyznawanym osobom szczególnie wyróżniającym się w dziedzinie twórczości artystycznej, działalności kulturalnej lub ochronie kultury i dziedzictwa narodowego. W 2016 artystka została bohaterką fabularyzowanego filmu dokumentalnego w reżyserii Bartosza Konopki Droga do mistrzostwa, w którym obok Tomasza Stańki, Janusza Gajosa, Agnieszki Holland i Rafała Olbińskiego opowiadała, jak wyglądała jej droga do sukcesu. Jego premiera odbyła się w gmachu Teatru Narodowego w Warszawie 5 kwietnia 2016. 20 kwietnia 2016 Akademia Fonograficzna uhonorowała Korę Złotym Fryderykiem za całokształt twórczości.

Kora wyznała, że od końca lat 90-tych odczuwała ból brzucha i była z tego powodu wielokrotnie diagnozowana i leczona. W 2013 zdiagnozowano u niej rozsianego raka jajnika z przerzutami do otrzewnej. Piosenkarka przeszła kilka operacji i kursów chemioterapii. W 2016 osiągnęła remisję choroby. Po podjętej terapii rozpoczęła kampanię na rzecz refundacji leku zawierającego substancję czynną olaparyb. W związku z wysoką ceną leczenia zwróciła się o pomoc finansową do fanów, a później sprzedała dom. 12 sierpnia 2016 minister zdrowia podpisał decyzję o objęciu leku refundacją.

Zmarła 28 lipca 2018 o godzinie 5:30 w otoczeniu rodziny i przyjaciół w domu w Bliżowie. Jej menedżerka – Katarzyna Litwin – kilka miesięcy wcześniej poinformowała media o dobrym stanie piosenkarki, jej planach koncertowych i powrocie do pracy w studiu. Profesor Magdalena Środa – przyjaciółka Kory – wyznała po śmierci artystki, że w ostatnim tygodniu jej stan mocno się pogorszył i pojawiło się zagrożenie życia.

Pogrzeb odbył się 8 sierpnia 2018 o godzinie 11:00 na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach przy ul. Powązkowskiej 43/45 w Warszawie (kwatera K-14-7). Miał charakter świecki.